Eindhoven toont lef en aanstekelijk hoge ambities

maandag 21 april, 2025

School van de Architectuur, Zuiderkuipen 19, Groningen

Eindhoven toont lef en een aanstekelijk hoge ambitie. In vele niveaus en disciplines zagen we dit terug op onze excursie naar de lichtstad op 4 en 5 april. De tweedaagse trip begon op een prachtig zonnige vrijdagochtend met koffie bij DomusDela, het door DiederenDirrix liefdevol getransformeerde voormalige klooster Mariënhage. Aansluitend werd ons gezelschap gastvrij ontvangen bij het herontwikkelde NRE-terrein. De gemeente is hier het experiment aangegaan en heeft ruimte gegeven voor een onconventionele ontwikkelstrategie met CPO’s. Met dank aan Tom van Tuijn en Jelle Houben kregen we inzicht in de ontstaansgeschiedenis van dit prachtig stukje stad dat bol staat van de
bijzondere woon- en werkvormen tussen, in en op bestaande industriële gebouwen.

’S middags werden we door emeritus hoogleraar Bernard Colenbrander en projectarchitect Rik de Bondt rondgeleid op de campus van de TU Eindhoven. Zij vertelden over de waarde van continuïteit. Projectarchitecten die op lange termijn verbonden zijn, een masterplan 2040 wat start met de historie van de
campus en cultuurhistorische waardestellingen die de ruimtelijke kwaliteit van de campus waarborgen. Naast de praktische behoeftes wordt er sterk gekeken naar de algehele ruimtelijke kwaliteit op lange termijn.

Via de hangende tuinen van Neave Brown, de Bunkertoren van Powerhouse Company en Vestedatoren van Jo Coenen is er ’s avonds nog een uitstap naar de stationszone in Tilburg gemaakt. Ook hier prachtige projecten met ambitie, o.a. de majestueuze LocHal, de Brabander van HCVN en het Clarissenhof van Dok Architecten.

Op zaterdagochtend bezochten we met Raoul Vleugels van Werkstatt het project Meer&Deel. Zo’n 40 huishoudens verenigden zich hier in CPO en hebben met behulp van Werkstatt en Tom van Tuijn stedenbouw een prachtige ontwikkeling voor elkaar gekregen. Een relatief hoge dichtheid waarin een interessante schakeling en compositie van de bouwblokken leidt tot variërende relaties tussen binnen en buiten. De architectuur creëert zeer diverse overgangszones, open en besloten tuinen en binnen- en buitenruimten die bewoners samen delen. Een mooi voorbeeld dat laat zien dat semi-openbaar niet één vorm kent.

Eenzelfde ambitie zagen we ook op Strijp R, specifiek bij het project Cohousing van Houben / van Mierlo, en breder in hetzelfde gebied door onder andere de aanpak van Piet Hein Eek die menig historisch deel van de sloophamer wist te redden en daarmee de geschiedenis van het erfgoed levend en tastbaar heeft gehouden. Weer is het wonderwel gelukt om niet in conventionele stedenbouw te vervallen, maar ruimte te geven aan experiment en creativiteit, met een prachtige diversiteit aan projecten. Op uitnodiging van de bewoners werd Villa 50/50 van studioninedots ook nog even bezocht, en een aansluitende fietstocht door het naastgelegen Bosrijk voerde opnieuw langs een keur aan inspirerende projecten.

Zelfs in de sociale woningbouw zagen we corporatie Trudo met lef aan het werk in de grootschalige wijkvernieuwing van project Celsius. Peter Lubbers van BURO LUBBERS leidde ons rond en liet een hippe eigentijdse wijk met intense, gedurfde kleurcontrasten zien die in samenhang met een fijne ruimtelijke setting, een slimme structuur van verharding en prachtig groen tot hele prettige buurten leiden die onmiskenbaar barsten van de kwaliteit.

Er was zoveel te zien in Eindhoven, te veel om alles te benoemen. Zoveel dat misschien wel het meest bekende stukje, Strijp S, zelfs wat onderbelicht bleef. De klok was meedogenloos, het bleef bij een snel rondje langs o.a. het nieuwe Lighthouse van onze eigen De Zwarte Hond en de Trudotoren van Stefano Boeri.

Keer op keer en op iedere plek zagen we dat er met liefde en toewijding werd gewerkt aan alle opgaves. Dat er samenwerkingen werden gezocht, dat er tijd werd genomen voor het proces en dat op bijna vanzelfsprekende wijze deze samenwerkingen het resultaat versterkten. Met enthousiasme en in alle openheid werden we meegevoerd langs al deze projecten en raakten we vervoerd door de passie waarmee aan prachtig resultaat werd gewerkt. Geïnspireerd nemen ons voor om ook in het Groningse met eenzelfde hartstocht en lef te werken aan onze leefomgeving.