Circulaire econo-wattus?
De bladen staan er vol mee. En ook in overheidsland roept iedereen dat we toe moeten naar een circulaire economie. De natuurlijke hulpbronnen die moeder aarde ons biedt raken namelijk steeds meer uitgeput. Maar wat betekent een circulaire economie eigenlijk? Vraag het de eerste de beste Jan(nie) met de Pet en hij/zij heeft geen idee wat het inhoudt. ‘Iets met recycling, hernieuwbare hulpbronnen en gesloten ketens’, komt dan als antwoord mogelijk het dichtst in de buurt. Op dit moment zijn we nog ver verwijderd van iets wat ook enigszins op een circulaire economie lijkt. Terwijl we met al onze goede-klimaat-bedoelingen wel in korte tijd rücksichtslos Afrika en Azië aan het leegroven zijn voor edelmetalen om onze elektrische auto’s, batterijen en zonnepanelen te fabriceren. Neokoloniaal beleid anno 2024. Maar ook dichter bij huis zijn er zorgen over de gevolgen van diepzeemijnbouw naar edelmetalen. Fosiel-toch-niet-zo-vrij. Zo hoort een circulaire economie er toch niet uit te zien? Maar hoe dan wel? Er zijn maar een handjevol onderzoekers in Nederland die wetenschappelijke data hierover op een systematische manier ontsluiten. Desondanks wordt er flink aan de weg getimmerd. De eerste onderzoeken laten zien dat een circulaire economie een grotere ruimtevraag voor bedrijvigheid betekent. En dan hebben we het nog niet eens over alle andere klimaat- en verstedelijkingsopgaven waar ons land voor staat; een grote uitdaging bij het denken over de inrichting van ons land, stad en wijk.

Af van afval
De circulaire economie vraagt ook om een andere manier van systeemdenken: van lineair naar circulair. Maar een cirkel is pas een cirkel als die ook echt gesloten is. Dat betekent dat we af moeten van afval. Op dit moment zijn we daar nog lang niet. Er was in Nederland in 2018 een aanzienlijke kloof tussen de vraag naar hulpbronnen en de hoeveelheid hulpbronnen die als afval werd weggegooid. Dit betekent dat zelfs áls het afval al zou worden hergebruikt, het slechts aan 25% van de vraag per jaar zou kunnen voldoen, waardoor een gat van 75% van 185 miljoen ton overblijft (geoFluxus).

GeoFluxus
Arnout Sabbe (BE) en Rusne Sileryte (LT) zijn twee jonge architect-stedenbouwkundigen en data-analisten die tijdens hun promotieonderzoek de startup geoFluxus zijn begonnen. Anno 2024 voorzien zij met hun bedrijf grote bouwbedrijven als DuraVermeer, maar ook de Gemeente Amsterdam en sinds kort de Provincie Groningen van gouden data. Deze helpen hen bij het nadenken over de ontwikkeling van de stad en de verduurzaming van bedrijvigheid. Inzicht krijgen in afval- en bouwstromen helpt daarbij!

Afval heeft een niet te onderschatten impact op de gebouwde en ongebouwde omgeving. We verslepen afvalstromen over de hele wereld. Om dit deel van het economisch metabolisme in stand te houden plaatst ons voor enorme infrastructurele en ruimtelijke ordeningsuitdagen. GeoFluxus focust zich voornamelijk op het resterende lineaire deel van de economie (de 75%) in plaats van op de circulaire praktijk, juist omdat het begrip circulaire economie nog zo vaag is. Het lineaire deel levert gedefinieerder, betrouwbaarder en nauwkeuriger data op. Door ons te richten op wat beter kan, kunnen we de tekortkomingen van zowel de lineaire als de circulaire economie tegelijkertijd aanpakken. Met die inzichten kunnen ruimtelijk strategen, duurzaamheidsmedewerkers, ruimtelijk economen, stedenbouwkundigen, en ontwerpers op basis van parametrisch ontwerpend onderzoek aan de slag. Zo kunnen ze gezamenlijk werken aan een duurzame stad en regio.

Energiehub050
Voor deze lezing hebben we een zeer toepasselijke locatie gevonden, de Energiehub050 op het Suikerunieterrein.
Dit volledig circulaire en demontabele gebouw is ontworpen door het Groningse bureau De Unie Architecten. Architecten Rik Veltman en Josien Gankema vertellen ons over deze plek en geven hun visie op circulair ontwerpen in de praktijk.

Let op: de aanvangstijd is anders dan gebruikelijk!

19:00 inloop
19:30 welkom door Alfa College (Energiehub050)
19:35 inleiding door Rik Veltman en Josien Gankema (de Unie Architecten)
19:50 Arnout Sabben en Rusne Sileryte (geoFluxus)
21:00 napraten
22:00 einde